22 Ekim 2019 Salı

BRİTANYA'NIN COĞRAFYASI

BRİTANYA'NIN COĞRAFYASI

Güney Yorkshire ile Lancashire kırlarının zeminini oluşturan iri taneli kumlar çok eski  nehirlerin getirdiği kum ve çakılların tarih öncesi deltalar da birikip kaynaşmasıdır. 



Pennine dağlarının bol çiçekli otların büyüdüğü karbonlu kireç taşı zemini sayısız deniz canlısının kabuklarından oluşmuştur. Lancashire, Yorkshire, Nottinghamshire, Durham ve güney Galler'in kimi relerinde sıkışıp kömürleşen bitki katmaları bulunur. Taneli kireç taşı (oolit ) ülkeyi Kuzey Yorkshire yısından Lincolnshire Wolds, doğu Midland yükseltisi (uplands) ve Cotswold Tepeleri yoluyla geçip Bath ve Somerset'ten aşağıya doğru inerek Devon kıyılarına dek uzanan 482 kilo metrelik kalın bir kuşak oluşturur. 200 milyon yıl  kadar önce kalsiyum karbonatla çevrelenmiş kum tanelerinden oluşmakla yüzeyi balık yumurtası hevengine benzediği için "balık yumurtası" ya da "yumurta  taşı"  diyede anılır. Taneli kalker kireç taşla soluk gümüş renginden koyu bal- portakal rengine kadar değişiklik gösterirler ve Stamford, Cirencester ve Bath gibi kentlerdeki yapılara zenginlik katarlar. Güney İngiltere'nin büyük bölümünü oluşturan tebeşir kayaları da, 100 milyon yıl kadar önce kuzey Avrupa'nın büyük bölümünü kaplayan yük tebeşir denizi sığ  sularında yaşayan ve ölen, ''foraminif era" denen  küçük  deniz canlılarının kabuklarından oluşmuştur. Hayal bile edilemeyecek kadar çok sayıdaki küçücük kabuklar bu denizin tabanında birikmiştir. Öyle ki, bu birikme, günümüzde Hampshire'deki Walbury Tepesi'nde yaklaşık 300 metrelik zirve noktasından deniz seyiyesine inen, oradan da deniz seviyesinin altında yaklaşık 150-200 metre kadar devam eden bir katman oluşturmaya yetmtir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder