25 Eylül 2019 Çarşamba

Çin'de Ekonomik Sistemin Islahı


• Başlangıç Noktası ve Ekonomik Kalkınmanın Gelişimi Yeni Çin, 1949 yılında kurulduğunda eski rejimden iflas etmiş bir ekonomiyi devraldı. Tarımsal üretim düşmüştü. Yıllık hububat üretimi 113.18 milyon, pamuk üretimi de 444,000 tona kadar inmişti. Sınai üretim de azalmıştı. Zayıf bir altyapı ve geri kalmış teknoloji yüzünden temel ürünlerin üretim düzeyi düşüktü - yılda sadece 327 000 ton iplik, 1.89 milyar metre kumaş, 160.000 ton çelik ve 32 milyon ton tüvenan. İletişim ve ulaştırma da aynı şekilde geri kalmıştı. ülkenin 21.800 kilometre uzunluğundaki demiryolu hatlarının sadece yarısı kullanılabiliyordu. Kontrolden çıkan enflasyon, korkunç bir yoksulluk içinde yaşayan halkı eziyordu. Kentlerde dört milyonun üzerinde işsiz insan yaşıyordu. Bu elverişsiz koşullara karşın Çin halkı, müreffeh bir ülke yaratmak için çok çalıştı. Sekiz adet beş yıllık ulusal ekonomik ve kalkınma planını gerçekleştirdi. Dokuzuncu Beş Yıllık Plan (1996- 2000) ise şu anda uygulanmaktadır.

Çin ekonomisinin kalkınması kabaca aşağıdaki dört aşamadan geçmiştir: İlk olarak 1949'dan 1956'ya kadar sosyalist dönüşüm büyük ölçüde gerçekleştirilmiştir; ikinci olarak 1957'den 1966'daki "kültür devriminin" arifesine kadar genel sosyalist yapılanma tamamlanmıştır; üçüncü olarak ülke ekonomisinde ciddi başarısızlıklara ve tahrip edici kayıplara yol açan "kültür devrimi", Mayıs 1966'dan Ekim 1976'ya kadar devam etmiştir; ve dördüncü olarak "kültür devrimi"nin Ekim 1976'da sonuçlanmasından sonra Çin'in ekonomik yapılanması, yeni bir kalkınma dönemine girmiştir. (Ayrıntılar için bu kitapta yer alan tarih konusundaki "Çin Halk Cumhuriyeti" başlıklı bölüme bakın).

Reform ve dış dünyaya açılma sürecinin 1979'da başlamasından bu yana Çin'in ekonomik yapılanması, büyük başarılar elde ederek bütün dünyada ilgi uyandırmıştır. 1979'dan 1995'e kadar GSYİH'deki (gayri safi yurt içi hasıla) yıllık ortalama artış 9.86 olmuştur. Bu oran, 1953 ile 1978 arasındaki dönemde yüzde 6.1 düzeyinde 3.8 puanı yükseltmiştir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder