Yüzyıllardan beri zulmü anne sütüyle beraber öğrenen sayısız can vermiş Yahudi ve özellikle de Nazi Soykırımı'nın kurbanları için —Herodes'in göz kamaştırıcı tapınağın- dan günümüze kalmış, Yahudiliğin en kutsal mekânı olan— Ağlama Duvarı'ndaki bu an, kabına sığmayan bir gururun ve yeniden dirilen bir özgüvenin geri kazanılmasıy- dı. Bu, uzun vadeli bir aktin sona erişiydi: Rab, onlara her zaman vaat edilmiş olan bu topraklara giden yolda öncülük etmişti.
Her şey başta düşündüğü gibi mi sonuçlanmıştı?
Dostum “Hayır” dedi. “Umutlarımız çok fazlaydı.” Sonra sol avcunu açtı, biraz başını salladı, omuzlarını silkti: “Ama... o kadar da kötü değil. İsrail Ülkesi'nde bir Yahudi devleti kuracağımızı söylüyorduk. Ve o devleti kurduk.”
Dünyadaki insanların büyük bir çoğunluğu için Eski Şehir, manevi yoğunluğunun manyetik çekim alanı bir gezegeni kapsayacak kadar büyük, insanın inanca olan ihtiyacının merkezi, Sultan Süleyman'ın muhteşem surlarının içinde kalan bir kilometre karelik Kudüs'tür.
Şam Kapısı'nın yakınında, üzerinde şimdi turistlerin yürüdüğü eski şehir surunun üzerinden bakıldığında Kudüs taş taş, duvar duvar, ev ev, çatı çatı, kubbe kubbe, kule kule, hepsi bir arada büyüyen tek bir organik yapı gibi gözükür. Burası, 120 tane adı bilinen ve sınırsız sayıda adı belirsiz dar geçit ve sokağın oluşturduğu bir labirenttir. Bu sokaklardan —is ikinci yüzyıldaki Roma caddelerinin izini takip eden— birkaçı dışında hiçbiri düz gitmez. Düz gidenler de, binlerce küçük dükkân ve tezgâhla çevrilmiş olanlardır. Burada 29.000 kişilik yoğun bir nüfus yaşar. Şehrin her köşesine, fırtınalı geçmişinin kırık dökük parçaları işlenmiştir: Ramban Sinagogu'na çıkan dik merdivenler Haçlıların yaptığı kemerlerle gölgelenir; Siyon Rahibeleri Manastırı'nın temelini bir Roma meydanı oluşturur; Kral Herodes'in surları Hz. Davud Kulesi'nde bir Osmanlı Türk duvarını destekler; Ömer Camii'nin az ötesinde Bizans'tan kalma kaldırım taşları yağan yağmurda küçük birikintiler oluşturur. Haritalar geleneksel olarak Kudüs'ü dört ana mahalleye ayırırsada—Hıristiyan, Müs- lüman, Yahudi ve Ermeni—şehrin ağırlık noktaları gerçekte üç tanedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder